Sunday 19 February 2012

Τεχνικές λεπτομέρειες για το «κούρεμα» ομολόγων

Read the Article in Kathimerini (in Greek)
or
Οι επόμενες εβδομάδες προβλέπονται ταραχώδεις για την εφαρμογή του PSI. Ο ένας λόγος έχει να κάνει με τα πολιτικά παιχνίδια και ο δεύτερος είναι καθαρά τεχνικός. Οσον αφορά την πολιτική, έχουμε γίνει μάρτυρες μιας συνεχούς παλινδρόμησης στον τρόπο σκέψης, στους στόχους, αλλά και στις επιδιώξεις πολλών ευρωπαϊκών χωρών. Είδαμε μια σκλήρυνση της στάσης πολλών χωρών αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Η αναβολή όμως για τη Δευτέρα, 20 Φεβρουαρίου, των αποφάσεων της Ευρώπης και η συνεχής έγερση νέων αλλά και παλαιότερων απαιτήσεων από μέρους των εταίρων μας δημιουργεί ερωτήματα ως προς τις προθέσεις μερίδας της Ευρώπης. Δεν βοηθά όμως και η υποψία πως από τις εκλογές ενδέχεται να προκύψει μια Βουλή ανίκανη ή ακόμα και εχθρική προς τις αλλαγές.


Για να έχει ευτυχή κατάληξη το PSI, πρέπει να πληρούνται αρκετές προϋποθέσεις:
• Η προσφορά ανταλλαγής των ΟΕΔ (Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου) πρέπει να παραμείνει ανοιχτή για τουλάχιστον 10 εργάσιμες μέρες. Πρέπει οι ομολογιούχοι να αξιολογήσουν την προσφορά και να κρίνουν αν θα μετάσχουν ή όχι. Θα δοθεί επίσης ένα 15% σε βραχυχρόνια ομόλογα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Αν και οι αντιπρόσωποι του IIF (Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο) γνωρίζουν τις λεπτομέρειες, δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο των ομολογιούχων.
• Η δεύτερη προϋπόθεση είναι να υπάρχουν τα χρήματα που αποτελούν το 15%. Η συμφωνία χρηματοδότησης του ΕΤΧΣ πρέπει όμως πρώτα να εγκριθεί από τα Κοινοβούλια των χωρών-μελών. Η Γερμανία έχει προγραμματίσει τη διαδικασία για τις 27 Φεβρουαρίου. Κανένας σώφρων ομολογιούχος δεν θα εκδηλώσει ενδιαφέρον αν δεν είναι τα λεφτά στο τραπέζι. Χρειάζονται επίσης 35 δισ. για να αντικατασταθούν τα ομόλογα που οι τράπεζες έχουν δώσει ως ενέχυρο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) για απόκτηση ρευστότητας.
Το τελευταίο σημείο είναι πιο πολύπλοκο. Τα περισσότερα ομόλογα έχουν δοθεί από τις τράπεζες ως ενέχυρο στην ΕΚΤ. Θα χρειαστούν λοιπόν 35 δισ. από το ΕΤΧΣ τα οποία θα χρησιμοποιηθούν για να αντικαταστήσουν τα ΟΕΔ που είναι στην ΕΚΤ. Αυτά δεν θα προστεθούν στο χρέος, αφού θα επιστραφούν με το πέρας της διαδικασίας. Ομως η ανταλλαγή μπορεί να χρειαστεί άλλη μία εβδομάδα. Ακόμα λοιπόν και αν η έναρξη της προσφοράς γίνει άμεσα, η ουσιαστική διαδικασία θα αρχίσει την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου. Προσθέτοντας άλλη μία εβδομάδα για την απελευθέρωση των ομολόγων από την ΕΚΤ, φτάνουμε κοντά στις 13-14 Μαρτίου. Ο διακανονισμός για τα καινούργια ομόλογα πρέπει να γίνει μέχρι την παρασκευή 16 Μαρτίου για την πληρωμή στις 20 Μαρτίου. Τα χρονικά περιθώρια είναι πολύ στενά. Αν επίσης χρειαστεί να ενεργοποιηθούν οι ρήτρες συλλογικής δράσης, τότε τα περιθώρια χρόνου στενεύουν περισσότερο. Η σύμβαση του ομόλογου του Μαρτίου προβλέπει περίοδο χάριτος μιας εβδομάδος για την αποπληρωμή κεφαλαίου και ενός μηνός για τους τόκους. Δηλαδή, η αποπληρωμή μπορεί να καθυστερήσει για μία εβδομάδα προτού κηρυχθεί η Ελλάδα σε καθεστώς αθέτησης των όρων (Default).
Η επιτυχία του PSI θα εξαρτηθεί από το ποσοστό συμμετοχής. Είναι λοιπόν υψίστης σημασίας ο απεγκλωβισμός της ΕΚΤ από τα ΟΕΔ. Οσο η ΕΚΤ αρνείται τη συμμετοχή στην εθελοντική διαδικασία τόσο πληθαίνουν οι ομολογιούχοι που ακολουθούν το παράδειγμά της. Με την ΕΚΤ εντός διαδικασίας, αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες μιας επιτυχούς και εθελοντικής ανταλλαγής χωρίς την ενεργοποίηση ρητρών συλλογικής δράσης. Σε αντίθετη περίπτωση, ο κίνδυνος απόσυρσης της προσφοράς είναι υπαρκτός. Η Ελλάδα μπορεί να αγοράσει τα ομόλογα αυτά με δάνειο από το ΕΤΧΣ σε τιμές κτήσης ή και στην ονομαστική τους αξίας με την προϋπόθεση το κέρδος της ΕΚΤ να επιστραφεί μέσω των εθνικών κεντρικών τραπεζών. Για τους παραπάνω λόγους, η πιθανότητα ενός δανείου «γέφυρα» δεν έχει φύγει από το προσκήνιο. Οποιος και αν είναι ο λόγος, ο κίνδυνος ατυχήματος είναι μεγάλος, έστω και αν μπλοφάρουν κάποιοι. Υπάρχουν όμως πολλοί που προκρίνουν το σενάριο της απομάκρυνσης. Αυτό πρέπει να το κατανοήσουν και οι Ελληνες. Επηρεάζει άμεσα και τη στάση που πρέπει να κρατήσει η ελληνική πλευρά. Για παράδειγμα, δεν θα είναι προς το συμφέρον της Ελλάδος να ωθηθεί σε αθέτηση των όρων μετά το PSI, όταν όλο το χρέος θα έχει περάσει στο αγγλικό δίκαιο. Η Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσει τη διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων εάν πιστέψει και έχει πάρει διαβεβαιώσεις ότι η Ευρώπη δεν θα την εγκαταλείψει μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Αυτό φυσικά προϋποθέτει τη βούληση των Ελλήνων, των κομμάτων και της κυβέρνησης να κάνει επιτέλους αυτά που έχει υποσχεθεί και έχει έως τώρα αθετήσει.