Η χώρα πρέπει να επενδύσει στην παιδεία άμεσα

Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή

Πριν από λίγες μέρες δημοσιεύτηκε η έκθεση του ΟΟΣΑ για την παιδεία. Είναι μια έκθεση που αξιολογεί την σχολική παιδεία των 15χρονων σε 33 χώρες του ΟΟΣΑ. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 31 θέση επί 33 χωρών μαζί με την Τουρκία και πάνω από το Μεξικό και την Χιλή.

Η έρευνα έγινε σε  5000 παιδιά και εξετάζει τους τρεις θεμελιώδεις τομείς  των μαθηματικών,  της ανάγνωσης και  της επιστήμης με κύρια έμφαση στα μαθηματικά.

Τα αποτελέσματα για την Ελλάδα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για τα παιδιά αλλά και για το μέλλον της χώρας.  Στα μαθηματικά βαθμολογήθηκαν με 453 μονάδες ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 494. Η διαφορά των 41 μονάδων αντιπροσωπεύει ένα ολόκληρο  σχολικό έτος.  Όλο το εκπαιδευτικό σύστημα έχει μείνει στην ίδια τάξη σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο και η έρευνα του ΟΟΣΑ το επιβεβαιώνει.

Αν δε, κοιτάξουμε την κατανομή των αποτελεσμάτων μια δεύτερη έκπληξη μας περιμένει. Ο μύθος ότι οι καλοί μαθητές επιτυγχάνουν παντού και ότι οι Έλληνες έχουν παράδοση στα μαθηματικά καταρρίπτεται. Μόνο το 3.9% επιτυγχάνουν άριστη βαθμολογία ενώ ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 12.6%, δηλαδή παράγουμε τρεις φορές λιγότερους καλούς μαθητές. Αυτό σημαίνει πως το ελληνικό σχολικό σύστημα και  ο τρόπος που διδάσκουμε, καταρρακώνει παρά αναδεικνύει τα προσόντα των παιδιών.

Όμως το κακό είναι διπλό. Όχι απλώς δεν βοηθάμε τα παιδιά να αναπτύξουν τις ικανότητές τους αλλά τα σπρώχνουμε και προς την αμάθεια. Το 35% των μαθητών είναι κάτω από τα αποδεκτά όρια, ενώ ο μέσος όρος στον ΟΟΣΑ είναι 23%. Δηλαδή παράγουμε πολύ περισσότερους μαθηματικώς αναλφάβητους.

Αν αντί για τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ συγκρίνουμε την Ελλάδα με τις καλές χώρες θα πέσουμε σε κατάθλιψη. Εκεί υπολειπόμαστε τρία ολόκληρα χρόνια παιδείας. Το ποσοστό των μαθητών με άριστες μαθηματικές γνώσεις είναι 50% ενώ στην Ελλάδα 3.9%. Το ποσοστό των «κακών» μαθητών είναι 4% ενώ στην Ελλάδα 35%.

Η διαφορά θα πουν πολλοί βρίσκεται στην κακή οικονομική θέση της Ελλάδος και στις περικοπές κονδυλίων τα τελευταία χρόνια. Και εδώ όμως η αλήθεια είναι διαφορετική. Μόνο το 15% της διαφοράς από το μέσο όρο εξηγείται με βάση τις κοινωνικές ή οικονομικές διαφορές. Επίσης, η Ελλάδα βρίσκεται περίπου στην ίδια θέση (περίπου 30ή ανάμεσα σε 34 χώρες) από το 2000 που άρχισε την έρευνα ο ΟΟΣΑ.  Μάλιστα σε σχέση με το 2009 η βαθμολογία των μαθητών βελτιώθηκε όχι όμως σε μεγάλο βαθμό που να ανέβουμε στην γενική κατάταξη. 

Όμως η λίστα με τα κακά μαντάτα είναι ακόμα πιο μεγάλη. Το Ελληνικό σπιτικό έχει τα μισά περίπου βιβλία από το μέσο όρο του ΟΟΣΑ. Υπάρχει ακόμα διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών με τα κορίτσια να σκοράρουν χαμηλότερα στα μαθηματικά. Οι μαθητές που έρχονται από μη προνομιούχες κοινωνικές ή οικονομικές ομάδες δεν σπάνε εύκολα το φαύλο κύκλο. Στην Ελλάδα μόνο το 3.2% έναντι 6.5% στον ΟΟΣΑ προοδεύουν παρά τις κοινωνικές και οικονομικές αντιξοότητες. Τα παιδιά των μεταναστών είναι σε πολύ χειρότερη μοίρα.

Να σημειώσουμε πως οι ώρες διδασκαλίας είναι εντός του μέσου όρου του ΟΟΣΑ, δηλαδή 812 (αν και λιγότερες κατά 112 σε σχέση με το 2000). Άρα δεν υπολείπονται σε ώρες, αλλά σε ποιότητα. Οι Έλληνες καθηγητές από την άλλη πλευρά διδάσκουν 589 ώρες το χρόνο που είναι 200 ώρες λιγότερες από το μέσο όρο των 782! Έχουμε λοιπόν περισσότερους καθηγητές άλλα κακώς αμειβόμενους που κάνουν όμως πολύ λιγότερες ώρες μάθημα.

Για πιο λόγο όμως θα πρέπει να έχουμε καλά σχολεία και καλή μαθηματική εκπαίδευση. Εδώ η επιστημονική έρευνα είναι καταπέλτης. Οι μαθητές με άριστο επίπεδο μαθηματικής γνώσης, ανάγνωσης και επιστημονικών γνώσεων έχουν δύο φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να βρουν εργασία, τρεις φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να αμείβονται καλύτερα,  δυο φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να έχουν καλή υγεία, να είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας και να προσφέρουν εθελοντική εργασία για το κοινό καλό. Πράγματα που σίγουρα λείπουν από την κοινωνίας μας.

Οι Έλληνες μαθητές δεν είναι διανοητικά καθυστερημένοι, το σχολικό σύστημα είναι. Δεν είναι ανεπίδεκτοι μαθήσεως, αλλά θύματα ενός συστήματος που μέχρι τα 15-16 τα αγνοεί και μετά τα βάζει στις προκρούστειες  πανελλαδικές με μόνο σκοπό την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο και όχι την κριτική σκέψη, γνώση ή την παραγωγή άξιων πολιτών. Οι λύσεις για να αναβαθμιστεί το ελληνικό σχολείο είναι απλές και συνοψίζονται στις λέξεις, αυτονομία, λογοδοσία και ανταγωνισμός και αξιολόγηση.  

Το Ελληνικό σχολικό σύστημα δολοφονεί συστηματικά το μέλλον των παιδιών σε μια κοινωνία που δεν νοιάζεται για το μέλλον της και από ένα πολιτικό σύστημα που βασίζεται στο σπίν του σαξές στόρι και στην στείρα αντιπαράθεση μνημόνιο- αντιμνημόνιο. Η έκθεση του ΟΟΣΑ δείχνει πως η κρίση δεν άρχισε το 2010 αλλά είναι πολύ βαθύτερη και είναι και πολιτιστική και κρίση παιδείας. Τα παιδιά δεν έχουν διαβάσει την έκθεση του ΟΟΣΑ αλλά βιώνουν καθημερινά τις επιπτώσεις και βλέπουν πως το μέλλον τους είναι σκοτεινό και αντιδρούν άκομψα. Ο κατήφορος στην παιδεία πρέπει να σταματήσει τώρα αν θέλουμε να ελπίζουμε για το μέλλον.