Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή
Στη Γερμανία, στις αρχές του 20ού αιώνα και πριν από την περίοδο του
υπερπληθωρισμού, το βασικό δόγμα της τράπεζας του Ράιχ ήταν το «μάρκο
αξίζει ένα μάρκο» (Mark gleich Mark), αναφερόμενη φυσικά στο γεγονός ότι ένα μάρκο σε
χαρτονόμισμα αξίζει το ίδιο με ένα μάρκο σε χρυσό, είτε στο Βερολίνο
είναι είτε στο Μόναχο είτε οπουδήποτε αλλού.
Το δόγμα αυτό αποτυπώθηκε και στο νέο νόμισμα του ευρώ που υιοθετήθηκε από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης. Μία από τις θεμελιώδεις αρχές της Ε.Ε. είναι η απόλυτη ελευθερία στη διακίνηση κεφαλαίων εντός της Ευρωζώνης.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2013, η ουσιαστική και πρωτογενής αρχή της Ε.Ε. ίσχυε σε όλες τις χώρες έως τη στιγμή που η Κύπρος αναγκάστηκε να θέσει τη Λαϊκή υπό εκκαθάριση και να εξυγιάνει την Τράπεζα Κύπρου. Η κυπριακή κυβέρνηση με νόμο επέβαλε περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων και εξουσιοδότησε τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, Π. Δημητριάδη, να προλάβει τον πανικό.
Η εξέλιξη αυτή εκτός από ανησυχητική, αντιτίθεται και στις βασικές αρχές του ευρώ αλλά και στα συμφέροντα της Κύπρου. Είναι μια πέρα ώς πέρα λανθασμένη απόφαση ιδίως μετά την απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης να συμμορφωθεί με τις επιταγές της τρόικας και κατ’ επέκταση της ΕΚΤ.
Το κυριότερο επιχείρημα της ΕΚΤ ήταν ότι οι τράπεζες στην Κύπρο δεν ήταν φερέγγυες και δεν είχαν αρκετά κεφάλαια. Αυτό το επιχείρημα δεν έχει πλέον βάση. Μετά τη μετατροπή των καταθέσεων σε μετοχικό κεφάλαιο οι κυπριακές τράπεζες έχουν 13% κεφαλαιακή επάρκεια με βάση τη Βασιλεία ΙΙΙ.
Η Κύπρος πρέπει να άρει την επιβολή περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων άμεσα. Το Eurogroup έκανε ένα βαρύτατο λάθος όταν αποδέχθηκε το «κούρεμα» εγγυημένων καταθέσεων και η ΕΚΤ είναι συνυπεύθυνη στο λάθος αυτό. Η ΕΚΤ πρέπει να αποφύγει ένα δεύτερο λάθος, δηλαδή να παρατείνει τον περιορισμό στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων τώρα που η ανακεφαλαιοποίηση ολοκληρώθηκε.
Με αυτά τα δεδομένα η ΕΚΤ πρέπει να ανοίξει τη ρευστότητα είτε με την αύξηση του μηχανισμού Επείγουσας Αρωγής Ρευστότητας (ELA) είτε με τον παραδοσιακό τρόπο. Αν υπάρχει έλλειψη εγγυήσεων μπορεί να καλυφθεί με τιτλοποίηση ή με κρατικές εγγυήσεις όπως έγινε και στην Ελλάδα. Αν υπάρξει έλλειψη χαρτονομισμάτων μπορεί εύκολα να λυθεί με τη μεταφορά από άλλες κεντρικές τράπεζες δεκάδων δισεκατομμυρίων όπως ακριβώς έγινε και στην Ελλάδα. Οσοι καταθέτες προσέλθουν με άδειες βαλίτσες πρέπει να φύγουν με γεμάτες. Με τον τρόπο αυτό θα ανακτηθεί η εμπιστοσύνη και στους θεσμούς της Ευρώπης αλλά και στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Μπορεί να υπάρξει μία απότομη άνοδος των εκροών, αλλά πολύ σύντομα η εμπιστοσύνη και τα χρήματα θα επιστρέψουν. Είναι ζωτικής σημασίας η ΕΚΤ να δράσει άμεσα για να στηρίξει το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου. Το επιχείρημα πως η ΕΚΤ δεν εμπιστεύεται την Κύπρο δεν έχει βάση. Το ένα ευρώ αξίζει παντού ένα ευρώ και όχι ένα μάρκο.
