Σχεδόν σίγουρα σας έχει τύχει να περνάτε από ένα μέρος ή να
βλέπετε μια φυσιογνωμία και να νιώθετε πως κάπου κάποτε το έχετε
ξαναδεί. Μελέτες δείχνουν πως είναι κοινό σε όλους τους ανθρώπους,
ψυχικά υγιείς και μη. Πολλοί αρκούνται στην μεταφυσική εξήγηση της
προηγούμενης ζωής ή στην ύπαρξη μιας άγνωστης ανώτερης δύναμης που μας
δίνει σήματα. Η επιστήμη όμως δίνει πιο ενδιαφέρουσες αποδείξεις για το
πως συμβαίνει αυτή η αίσθηση. Ουσιαστικά είναι μια πάθηση ή ανωμαλία του
εγκεφάλου και της λειτουργίας της μνήμης.
Η εκλογή όμως του Σύριζα και του κ.Τσίπρα στην πρωθυπουργία
δεν είναι τέτοιου είδους Dejavu. Δεν είναι στην φαντασία μας. Πραγματικά
έχουμε ξαναδεί το ίδιο σενάριο να παίζεται, φυσικά με παραλλαγές πριν
από 34 χρόνια στην Ελλάδα. Τι εννοώ.
Το 1981 ο Α.Παπανδρέου έρχεται στην εξουσία με μια εξωπραγματική λαϊκίστικη πολιτική. Έχοντας υποσχεθεί τα πάντα στους πάντες, από το περίφημο «έξω από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ» μέχρι τα 5ετη προγράμματα οικονομικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης, την πάταξη της φοροδιαφυγής και της τότε δεξιάς ολιγαρχίας. Όχι απλώς επιχρυσωμένα κουτάλια αλλά μασίφ υποσχόταν. Ελάχιστες από όλες αυτές τις υποσχέσεις τήρησε. Και από αυτές που υλοποίησε πολύ γρήγορα τις πήρε πίσω με υποτιμήσεις και πληθωρισμό 20%. Όμως κατόρθωσε να κρατηθεί στην εξουσία για πάρα πολλά χρόνια. Και τότε όπως και τώρα οι αντίπαλοί του είχαν ονειρώξεις «παρένθεσης». Αυτό που κράτησε στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ τότε δεν ήταν ο ριζοσπαστικός λόγος και η πολιτική του. Ήταν τα λεφτά που άρχισαν να αναβλύζουν από τα κοινοτικά ταμεία που συντηρούσαν το πελατειακό κράτος και τους κομματικούς στρατούς.
Χωρίς αυτά τα χρήματα το ΠΑΣΟΚ και η δήθεν αλλαγή θα είχαν τελειώσει γρήγορα, πριν το 1985 και πριν τις μεγάλες υποτιμήσεις της δραχμής. Αυτό που κράτησε τον Παπανδρέου στην εξουσία ήταν η μεγάλη τύχη του να πέσει πάνω σε φλέβα κοινοτικού χρυσού.
Και τότε ο κ. Παπανδρέου είχε ενοχλήσει τους ξένους με την στάση του. Για παράδειγμα στην κατάρριψη νοτιοκορεάτικου Μπόινγκ από τους Ρώσους το 1983. Τώρα ο Σύριζα ενοχλεί με τις κυρώσεις για την Ρωσία. Και τότε το ΠΑΣΟΚ κατήργησε την προίκα, αποποινικοποίησε την μοιχεία και θεσμοθέτησε την ισότητα των δύο φύλων.
Ο Σύριζα ήρθε στην εξουσία σε μια ανάλογη στιγμή. Και τώρα ο Σύριζα θα προωθήσει το σύμφωνο συμβίωσης και ίσως κάποιας μορφής διαχωρισμό εκκλησίας κράτους. Όλα αυτά θετικά.
Αν και δεν έχει λεφτά να μοιράσει προσδοκά πως η αλλαγή πολιτικής στην Ευρώπη είναι επί θύρας. Σε προηγούμενο άρθρο σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση είχα γράψει πως η μεγάλη μάχη στην Ευρώπη δεν είναι για την Ελλάδα και για το Grexit αλλά για το αν θα συνεχιστεί το μείγμα πολιτικής της Γερμανίας ή αν θα ακολουθηθεί η συνταγή που με πίεση προτείνει η Αμερική μέσω του κ.Ντράγκι. Αυτό της ποσοτικής χαλάρωσης και του τέλους της λιτότητας.
Η ανακοίνωση έστω και ενός κολοβού προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης είναι ένδειξη πως την πρώτη μάχη την κερδίζει η Αμερική. Η Αμερική προσβλέπει σε αυτή την εξέλιξη για τους δικούς της οικονομικούς λόγους. Την συμφέρει μια ρήξη της Ελλάδος με την Γερμανία. Και για αυτό και η Αμερική αλλά και όλα τα αγγλοσαξονικά μέσα σιγοντάρουν τον Συριζα.
Για αυτούς ο Σύριζα δεν είναι ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα (Radical left party), είναι κόμμα αντί-λιτότητας (Anti-austerity party). Είναι ο ατζέντης της αλλαγής. Χρησιμοποιούν και ενθαρρύνουν τον Σύριζα στην πολιτική της σύγκρουσης. Και από ότι φαίνεται η ηγετική ομάδα του Συριζα το έχει αγοράσει το σενάριο. Τους αρέσει και το παίζουν. Προχωρούν στην σύγκρουση εκτιμώντας πως η Αμερική δεν θα αφήσει την Ελλάδα ξεκρέμαστη όπως έκανε με τον δικτάτορα Ιωαννίδη στην Κύπρο.
Πιστεύουν πως η στήριξη της Αμερικής είναι δεδομένη. Γιατί αν δεν υπάρξει τότε τα σενάρια γίνονται πολύ μαύρα και για αυτούς και για την χώρα. Αν για παράδειγμα χάσει η Γερμανία αλλά απαιτήσει σε αντάλλαγμα την κεφαλή της Ελλάδος.
Η πολιτική λιτότητας για την Ευρώπη έχει μάλλον μετρημένες μέρες και ο Σύριζα είναι ένα πιόνι σε αυτόν τον οικονομικό πόλεμο. Ένα πιόνι που εύκολα θυσιάζετε. Αυτό είναι το ρίσκο.
Αν όμως μας κάτσει; Αν όντως τελειώσει η λιτότητα και αρχίσει να βρέχει ευρώ τι θα γίνει στην Ελλάδα; Ο Σύριζα θα βγει σωστός ως προς αυτό το στοίχημα και θα κυβερνήσει την Ελλάδα για τα επόμενα 30 χρόνια όπως και το ΠΑΣΟΚ του 1981. Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι πως θα έχει χάσει ένα ακόμα στοίχημα μια ακόμα ευκαιρία να γίνει ευρωπαϊκή φιλελεύθερη χώρα με θεσμούς. Θα χάσει το όνειρο της πραγματικής αλλαγής όπως το έχασε το 1981. Το όνειρο αυτό θα το μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές. Γιατί ας μην γελιόμαστε δεν βρισκόμαστε στην Αθήνα του Περικλή που την φλέβα αργύρου στο Λαύριο την έκανε 200 τριήρεις για να σωθεί η αθηναϊκή δημοκρατία και να έλθει ο χρυσούς αιώνας. Οι σύγχρονοι Έλληνες δεν έχουν παράδοση χρηστής και με ενόραση διαχείρισης.
Το 1981 ο Α.Παπανδρέου έρχεται στην εξουσία με μια εξωπραγματική λαϊκίστικη πολιτική. Έχοντας υποσχεθεί τα πάντα στους πάντες, από το περίφημο «έξω από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ» μέχρι τα 5ετη προγράμματα οικονομικής ανασυγκρότησης και ανάπτυξης, την πάταξη της φοροδιαφυγής και της τότε δεξιάς ολιγαρχίας. Όχι απλώς επιχρυσωμένα κουτάλια αλλά μασίφ υποσχόταν. Ελάχιστες από όλες αυτές τις υποσχέσεις τήρησε. Και από αυτές που υλοποίησε πολύ γρήγορα τις πήρε πίσω με υποτιμήσεις και πληθωρισμό 20%. Όμως κατόρθωσε να κρατηθεί στην εξουσία για πάρα πολλά χρόνια. Και τότε όπως και τώρα οι αντίπαλοί του είχαν ονειρώξεις «παρένθεσης». Αυτό που κράτησε στην εξουσία το ΠΑΣΟΚ τότε δεν ήταν ο ριζοσπαστικός λόγος και η πολιτική του. Ήταν τα λεφτά που άρχισαν να αναβλύζουν από τα κοινοτικά ταμεία που συντηρούσαν το πελατειακό κράτος και τους κομματικούς στρατούς.
Χωρίς αυτά τα χρήματα το ΠΑΣΟΚ και η δήθεν αλλαγή θα είχαν τελειώσει γρήγορα, πριν το 1985 και πριν τις μεγάλες υποτιμήσεις της δραχμής. Αυτό που κράτησε τον Παπανδρέου στην εξουσία ήταν η μεγάλη τύχη του να πέσει πάνω σε φλέβα κοινοτικού χρυσού.
Και τότε ο κ. Παπανδρέου είχε ενοχλήσει τους ξένους με την στάση του. Για παράδειγμα στην κατάρριψη νοτιοκορεάτικου Μπόινγκ από τους Ρώσους το 1983. Τώρα ο Σύριζα ενοχλεί με τις κυρώσεις για την Ρωσία. Και τότε το ΠΑΣΟΚ κατήργησε την προίκα, αποποινικοποίησε την μοιχεία και θεσμοθέτησε την ισότητα των δύο φύλων.
Ο Σύριζα ήρθε στην εξουσία σε μια ανάλογη στιγμή. Και τώρα ο Σύριζα θα προωθήσει το σύμφωνο συμβίωσης και ίσως κάποιας μορφής διαχωρισμό εκκλησίας κράτους. Όλα αυτά θετικά.
Αν και δεν έχει λεφτά να μοιράσει προσδοκά πως η αλλαγή πολιτικής στην Ευρώπη είναι επί θύρας. Σε προηγούμενο άρθρο σχετικά με την ποσοτική χαλάρωση είχα γράψει πως η μεγάλη μάχη στην Ευρώπη δεν είναι για την Ελλάδα και για το Grexit αλλά για το αν θα συνεχιστεί το μείγμα πολιτικής της Γερμανίας ή αν θα ακολουθηθεί η συνταγή που με πίεση προτείνει η Αμερική μέσω του κ.Ντράγκι. Αυτό της ποσοτικής χαλάρωσης και του τέλους της λιτότητας.
Η ανακοίνωση έστω και ενός κολοβού προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης είναι ένδειξη πως την πρώτη μάχη την κερδίζει η Αμερική. Η Αμερική προσβλέπει σε αυτή την εξέλιξη για τους δικούς της οικονομικούς λόγους. Την συμφέρει μια ρήξη της Ελλάδος με την Γερμανία. Και για αυτό και η Αμερική αλλά και όλα τα αγγλοσαξονικά μέσα σιγοντάρουν τον Συριζα.
Για αυτούς ο Σύριζα δεν είναι ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα (Radical left party), είναι κόμμα αντί-λιτότητας (Anti-austerity party). Είναι ο ατζέντης της αλλαγής. Χρησιμοποιούν και ενθαρρύνουν τον Σύριζα στην πολιτική της σύγκρουσης. Και από ότι φαίνεται η ηγετική ομάδα του Συριζα το έχει αγοράσει το σενάριο. Τους αρέσει και το παίζουν. Προχωρούν στην σύγκρουση εκτιμώντας πως η Αμερική δεν θα αφήσει την Ελλάδα ξεκρέμαστη όπως έκανε με τον δικτάτορα Ιωαννίδη στην Κύπρο.
Πιστεύουν πως η στήριξη της Αμερικής είναι δεδομένη. Γιατί αν δεν υπάρξει τότε τα σενάρια γίνονται πολύ μαύρα και για αυτούς και για την χώρα. Αν για παράδειγμα χάσει η Γερμανία αλλά απαιτήσει σε αντάλλαγμα την κεφαλή της Ελλάδος.
Η πολιτική λιτότητας για την Ευρώπη έχει μάλλον μετρημένες μέρες και ο Σύριζα είναι ένα πιόνι σε αυτόν τον οικονομικό πόλεμο. Ένα πιόνι που εύκολα θυσιάζετε. Αυτό είναι το ρίσκο.
Αν όμως μας κάτσει; Αν όντως τελειώσει η λιτότητα και αρχίσει να βρέχει ευρώ τι θα γίνει στην Ελλάδα; Ο Σύριζα θα βγει σωστός ως προς αυτό το στοίχημα και θα κυβερνήσει την Ελλάδα για τα επόμενα 30 χρόνια όπως και το ΠΑΣΟΚ του 1981. Το πρόβλημα για την Ελλάδα είναι πως θα έχει χάσει ένα ακόμα στοίχημα μια ακόμα ευκαιρία να γίνει ευρωπαϊκή φιλελεύθερη χώρα με θεσμούς. Θα χάσει το όνειρο της πραγματικής αλλαγής όπως το έχασε το 1981. Το όνειρο αυτό θα το μεταφέρουμε στις επόμενες γενιές. Γιατί ας μην γελιόμαστε δεν βρισκόμαστε στην Αθήνα του Περικλή που την φλέβα αργύρου στο Λαύριο την έκανε 200 τριήρεις για να σωθεί η αθηναϊκή δημοκρατία και να έλθει ο χρυσούς αιώνας. Οι σύγχρονοι Έλληνες δεν έχουν παράδοση χρηστής και με ενόραση διαχείρισης.
