Συνέντευξη μου στο newmoney.gr
Συνέντευξη στην Κατερίνα Καραμούτσου
Προβλήματα στην χρηματοδότηση των τραπεζών και στα ταμειακά αποθέματα μετά τον Μάιο εκτιμά ότι θα έχει η Ελλάδα εάν δεν υπάρξει συμφωνία για την πιστωτική γραμμή, ο Ανδρέας Κούτρας, διευθυντικός στέλεχος της ITC Markets και υποψήφιος βουλευτής στη Β' Αθηνών με το Ποτάμι, υπεύθυνος στον τομέα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Όπως εξηγεί, οι καταθέσεις και τα έσοδα από τον προϋπολογισμό μειώνονται λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας, ενώ εάν δεν υπάρχει ρευστότητα στην αγορά η Ελλάδα θα πρέπει να καταφύγει στον μηχανισμό επειγούσης αρωγής ρευστότητας (ELA), ο οποίος αποτελεί δαπανηρή λύση.
Την ίδια στιγμή, σχολιάζοντας το ενδεχόμενο του Grexit, θεωρεί ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν είναι πιθανή καθώς το ελληνικό χρέος είναι πλέον σε αγγλικό δίκαιο και ακόμα και αν η χώρα πάει σε λύση δραχμής δεν μπορούμε να το «κουρέψουμε».
1. Τα τελευταία δημοσιεύματα για την Ελλάδα μεταδίδουν ένα κλίμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τρομάζει πια τις αγορές. Θεωρείται ότι η ανησυχία επενδυτών και αγορών για την πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα και την πιθανότητα μιας εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ βρίσκεται σήμερα στα ίδια επίπεδα με το 2012; Με άλλα λόγια, βλέπετε να ανησυχούν το ίδιο, περισσότερο ή λιγότερο;
Η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο 2010 ούτε στο 2012. Τότε μια πιθανή έξοδος θα προκαλούσε μεγάλα προβλήματα όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο πολιτικό τοπίο της Ευρώπης. Σκοπός της Ευρώπης από την αρχή ήταν να απομονώσει ή καλύτερα να ανοσοποιήσει την Ελλάδα. Και εν μέρει τα έχει καταφέρει. Τα δημοσιεύματα έχουν περισσότερο να κάνουν με θέσεις που έχουν πάρει στην αγορά παρά με την Ελλάδα. Η αγορά είναι πουλημένη στο ευρώ και όλα τα νέα που βοηθούν την πτώση του μεγεθύνονται. Η έκθεση των ξένων στην Ελλάδα είναι μηδαμινή σε σχέση με το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο τους και οι λεονταρισμοί των πολιτικών πως δήθεν θα χορέψουν τις αγορές είναι το λιγότερο αστείες και για εσωτερική κατανάλωση.
Οι περισσότεροι επενδυτές πίστευαν πως μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2012 η Ελλάδα θα είχε σχεδόν εκθετική ανάπτυξη. Διαψεύστηκαν πανηγυρικά λόγω της πλήρους ασυνεννοησίας των πολιτικών κομμάτων και της ανεπάρκειας των πολιτικών.
2. Πόσο πιθανό θεωρείτε ένα Grexit; Είναι “μπλόφα” η στάση της Γερμανίας και το δημοσίευμα του Der Spiegel που αναφέρει ότι το Βερολίνο είναι έτοιμο να αφήσει την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ; Πώς ερμηνεύετε την επίσημη θέση της κυβέρνησης Μέρκελ ότι θέλει την Ελλάδα στο ευρώ κι ότι δεν έχει αλλάξει τη στάση της αλλά και την απάντηση των Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι η Ελλάδα θα παραμείνει μέλος;
Για να μιλήσω μαθηματικά. Δεν είναι ένα γεγονός με μηδενική πιθανότητα αλλά εξακολουθώ να ισχυρίζομαι πως είναι μη ρεαλιστική λύση για την Ελλάδα. Το χρέος είναι σε αγγλικό δίκαιο και ακόμα και να πάμε σε δραχμή δεν μπορούμε να το «κουρέψουμε». Η εσωτερική υποτίμηση έχει γίνει και η δραχμή θα πλήξει ακόμα περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα. Ύστερα υπάρχει και η πρακτική πλευρά που δυστυχώς πολλοί φωστήρες οικονομολόγοι αγνοούν. Δεν μπορείς να πας σε ασθενέστερο νόμισμα από ένα ισχυρότερο και το ισχυρότερο να εξακολουθεί να υπάρχει. Το μόνο που θα κανείς είναι να δημιουργήσεις την μεγαλύτερη «μαύρη» αγορά ευρώ στο κόσμο. Είναι οικονομική «αυτοκτονία».
Όσο αφορά το Βερολίνο θεωρώ πως αν η Ελλάδα αρχίσει μονομερείς ενέργειες ή δεν τηρήσει ένα ελάχιστο των συμπεφωνημένων τότε θα μας πληρώσουν για να φύγουμε. Και αυτό θα ήταν τραγικό. Ας μην ξεχνάμε πως μια έξοδος ενδέχεται να ωφελήσει πολλές άλλες χώρες.
3. Πόσο πιθανό είναι να δεχτεί η Ευρωζώνη μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει αυτό δεκτό;
Το μόνο σίγουρο είναι πως θα γίνει μια αναδιάρθρωση. Δυστυχώς δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για αυτή διότι δεν είναι εύκολο να γίνει «κούρεμα» στην ονομαστική αξία του χρέους. Όποιος το ισχυρίζεται δεν έχει γνώση των εμποδίων τόσο σε χρηματοοικονομικό, πολιτικό όσο και νομικό επίπεδο. Το κάνει για εντυπωσιασμό. Το ελληνικό χρέος αν θέλουμε να το δούμε τεχνικά είναι εξυπηρετήσιμο με μερικές αλλαγές στο προφίλ αλλά το σημαντικότερο είναι να υπάρξει ανάπτυξη. Όσοι προτάσσουν την αναδιάρθρωση ως πανάκεια ή δεν έχουν ιδέα ή απλώς λαϊκίζουν. Αν υπολογίσουμε την καθαρά παρούσα αξία του ελληνικού χρέους είναι κοντά στο 80% του ΑΕΠ και όχι στο 170%.
Βασική προϋπόθεση για μια επιτυχή αναδιάρθρωση είναι να συμφωνήσουν όλα τα κόμματα σε μια ενιαία κοινή στρατηγική και να αφήσουν τους λεονταρισμούς. Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει αν αντιταχθεί σε μια ενωμένη Ελλάδα.
Θα ήταν ίσως καλύτερο να περιμέναμε να κάνουμε «κούρεμα» χρέους όταν θα το κάνουν και άλλες χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Τότε θα μπορούσαμε να το πετύχουμε μεγάλη μείωση.
3. Θα αλλάξει στάση ο ΣΥΡΙΖΑ και θα συμβιβαστεί με τους δανειστές; Θεωρείτε ότι είναι ανειλικρινής για το ενδεχόμενο εξόδου ή πιστεύετε ότι μπορεί να αναγκαστεί, έστω και χωρίς να το θέλει, να φύγει από την Ευρωζώνη;
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πει τα πάντα. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτιμήσουμε τι θέλει, ποιος το θέλει και τι θα κάνει. Η σύγχυση προέρχεται από την σύγκρουση της ψηφοθηρίας με την λογική. Θεωρώ πως πολλοί μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν κατανοήσει ούτε την διαπραγματευτική θέση της Ελλάδος ούτε την γενικότερη ευρωπαϊκή στρατηγική. Και αυτό είναι ανησυχητικό. Προσφέρουν την αυτοκτονία ως μέσο λύτρωσης. Όμως ανάσταση έγινε μια φορά πριν από 2000 χρόνια και από τότε δεν έχουμε άλλα παραδείγματα.
Πάντως, η Ελλάδα δεν πρόκειται να φύγει χωρίς να το θέλει. Καμία ευρωπαϊκή χώρα ούτε η Γερμανία θα πάρει το ρίσκο να μας διώξει χωρίς λόγο. Αν όμως τους δώσουμε την ευκαιρία μπορεί να την αρπάξουν. Οι γεωπολιτικές συνθήκες μπορεί να είναι πολύ δυσμενέστερες για την Ελλάδα σε μερικούς μήνες και ένα στραβοπάτημα ενδέχεται να το πληρώσουμε ακριβά.
4. Αν η στάση του ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται κι αυτή για “μπλόφα”, έχει το περιθώριο η Ελλάδα για κάτι τέτοιο; Μέχρι πότε της φτάνουν τα αποθέματα για τις καθημερινές λειτουργίες του κράτους με δεδομένο ότι έχει δανειακές υποχρεώσεις 22,5 δις. ευρώ το 2015 αλλά και τις εκροές καταθέσεων που αρχίζουν να εμφανίζονται στις ελληνικές τράπεζες;
Δεν νομίζω ότι είναι μπλόφα. Απλά άγνοια κινδύνου και σκοπιμότητα. Η ανακυβίστηση πρέπει να γίνει σύντομα διότι τα έσοδα του προϋπολογισμού μειώνονται λόγω της αβεβαιότητας και μετά το Μάιο θα έχουμε ταμειακά προβλήματα. Οι καταθέσεις έχουν ήδη μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Το βασικό πρόβλημα θα είναι η χρηματοδότηση του ενεργητικού των τραπεζών σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε πιστωτική γραμμή ή σε πρόγραμμα. Τότε μιλάμε για εφιαλτικά σενάρια.
5. Η ανακοίνωση της ΕΚΤ ότι η ρευστότητα προς τις τράπεζες μπορεί να συνεχιστεί μόνο εάν η νέα κυβέρνηση συμφωνήσει με τους δανειστές και κλείσει τη συμφωνία για την πιστωτική γραμμή μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα; Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά;
Η ΕΚΤ επαναλαμβάνει την πάγια θέση της Ευρώπης. Δεν θα υπάρξει στήριξη αν δεν τηρήσουμε τις βασικές συμφωνίες. Η Κύπρος ήταν το προοίμιο. Και εκεί είχαν προειδοποιήσει την πολιτική ηγεσία από νωρίς πως δεν θα κάνουν πίσω.
Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα έχουν ακόμα χειρότερες μέρες αν δεν υπάρχει ρευστότητα στη αγορά. Οι τράπεζες είναι ήδη «ζόμπι» εδώ και χρόνια. Αν η ΕΚΤ δεν δέχεται πλέον τα ελληνικά ομόλογα τότε θα πάμε στον μηχανισμό επειγούσης αρωγής ρευστότητας (ELA) που είναι και πιο ακριβός και είναι ένα βήμα πριν την δραχμή.
6. Πότε μπορούμε να μιλάμε για επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές με αυτά τα δεδομένα; Τι είναι αυτό που θα μπορούσε να ρίξει τις αποδόσεις των ομολόγων;
Αν υπάρξει συναίνεση των κομμάτων για την πιστωτική γραμμή και τις μεταρρυθμίσεις τότε τα επιτόκια θα αποκλιμακωθούν πολύ γρήγορα. Όμως δεν πρόκειται να πέσουν σύντομα παρακάτω από αυτά που πληρώνουμε στους δανειστές. Εδώ να σημειώσω πως πληρώνουμε πολύ χαμηλά επιτόκια και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε τοκογλυφικά. Για παράδειγμα στα διμερή πληρώνουμε euribor +0.5% στα δάνεια του EFSF έχουμε περίοδο χάριτος 10 ετών και κεφαλαιοποιούμε τους τόκους που είναι το κόστος του EFSF ενώ στα δάνεια του ΔΝΤ πληρώνουμε κάτι παραπάνω από 3%. Θα μπορούσαμε να πετύχουμε βελτίωση αλλά όχι μεγάλη.
7. Τι προβλέπετε για την επόμενη μέρα των εκλογών και πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η ελληνική πολιτική σκηνή;
Το πολιτικό πεδίο αλλάζει άρδην. Είτε νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ είτε η ΝΔ. Οι νέες πολιτικές δυνάμεις όπως το Ποτάμι είναι ουσιαστικά η γέφυρα προς το μέλλον. Αν νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ή η ΝΔ μάλλον θα έχει προβλήματα βιωσιμότητας και τούμπαλιν. Η ανασυγκρότηση του κέντρου είναι το μεγάλο στοίχημα που πρέπει η Ελλάδα να κερδίσει. Πιστεύω πως το Ποτάμι θα παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτή την πορεία για αυτό και είμαι υποψήφιος του στην Β' Αθηνών.
8. Πώς βλέπετε μια πιθανή συνεργασία Ποταμιού – ΣΥΡΙΖΑ;
Το ζήτημα της συνεργασίας δεν αφορά μόνο το Ποτάμι αλλά όλους τους Έλληνες. Το γεγονός είναι πως χωρίς το πρώτο κόμμα, όποιο και να είναι αυτό δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση. Υπάρχουν όμως προϋποθέσεις που πρέπει να συμφωνηθούν. Η παραμονή της Ελλάδος στην Ευρωζώνη ως ισότιμο μέλος είναι αδιαπραγμάτευτη. Δεν θέλουμε να πάμε σε λύσεις Κύπρου. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από συναίνεση και συνεργασία. Τα χρονικά περιθώρια λιγοστεύουν και δεν είμαι σίγουρος πως αυτό έχει γίνει αντιληπτό από όλους. Πρέπει να ψηφιστεί άμεσα πρόεδρος με ευρύτατη πλειοψηφία, πρέπει να συμφωνηθεί η πιστωτική γραμμή για να μπορούν οι τράπεζες να αντλήσουν ρευστότητα και τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να έχουν χρήματα, πρέπει να υπάρξει πρόγραμμα κοινωνικής αρωγής στις 400.000 οικογένειες που δεν έχουν εισόδημα.
Προβλήματα στην χρηματοδότηση των τραπεζών και στα ταμειακά αποθέματα μετά τον Μάιο εκτιμά ότι θα έχει η Ελλάδα εάν δεν υπάρξει συμφωνία για την πιστωτική γραμμή, ο Ανδρέας Κούτρας, διευθυντικός στέλεχος της ITC Markets και υποψήφιος βουλευτής στη Β' Αθηνών με το Ποτάμι, υπεύθυνος στον τομέα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Όπως εξηγεί, οι καταθέσεις και τα έσοδα από τον προϋπολογισμό μειώνονται λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας, ενώ εάν δεν υπάρχει ρευστότητα στην αγορά η Ελλάδα θα πρέπει να καταφύγει στον μηχανισμό επειγούσης αρωγής ρευστότητας (ELA), ο οποίος αποτελεί δαπανηρή λύση.
Την ίδια στιγμή, σχολιάζοντας το ενδεχόμενο του Grexit, θεωρεί ότι μια τέτοια εξέλιξη δεν είναι πιθανή καθώς το ελληνικό χρέος είναι πλέον σε αγγλικό δίκαιο και ακόμα και αν η χώρα πάει σε λύση δραχμής δεν μπορούμε να το «κουρέψουμε».
1. Τα τελευταία δημοσιεύματα για την Ελλάδα μεταδίδουν ένα κλίμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τρομάζει πια τις αγορές. Θεωρείται ότι η ανησυχία επενδυτών και αγορών για την πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα και την πιθανότητα μιας εξόδου της χώρας από τη ζώνη του ευρώ βρίσκεται σήμερα στα ίδια επίπεδα με το 2012; Με άλλα λόγια, βλέπετε να ανησυχούν το ίδιο, περισσότερο ή λιγότερο;
Η Ελλάδα δεν βρίσκεται στο 2010 ούτε στο 2012. Τότε μια πιθανή έξοδος θα προκαλούσε μεγάλα προβλήματα όχι μόνο στο οικονομικό αλλά και στο πολιτικό τοπίο της Ευρώπης. Σκοπός της Ευρώπης από την αρχή ήταν να απομονώσει ή καλύτερα να ανοσοποιήσει την Ελλάδα. Και εν μέρει τα έχει καταφέρει. Τα δημοσιεύματα έχουν περισσότερο να κάνουν με θέσεις που έχουν πάρει στην αγορά παρά με την Ελλάδα. Η αγορά είναι πουλημένη στο ευρώ και όλα τα νέα που βοηθούν την πτώση του μεγεθύνονται. Η έκθεση των ξένων στην Ελλάδα είναι μηδαμινή σε σχέση με το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο τους και οι λεονταρισμοί των πολιτικών πως δήθεν θα χορέψουν τις αγορές είναι το λιγότερο αστείες και για εσωτερική κατανάλωση.
Οι περισσότεροι επενδυτές πίστευαν πως μετά την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους το 2012 η Ελλάδα θα είχε σχεδόν εκθετική ανάπτυξη. Διαψεύστηκαν πανηγυρικά λόγω της πλήρους ασυνεννοησίας των πολιτικών κομμάτων και της ανεπάρκειας των πολιτικών.
2. Πόσο πιθανό θεωρείτε ένα Grexit; Είναι “μπλόφα” η στάση της Γερμανίας και το δημοσίευμα του Der Spiegel που αναφέρει ότι το Βερολίνο είναι έτοιμο να αφήσει την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ; Πώς ερμηνεύετε την επίσημη θέση της κυβέρνησης Μέρκελ ότι θέλει την Ελλάδα στο ευρώ κι ότι δεν έχει αλλάξει τη στάση της αλλά και την απάντηση των Ευρωπαίων αξιωματούχων ότι η Ελλάδα θα παραμείνει μέλος;
Για να μιλήσω μαθηματικά. Δεν είναι ένα γεγονός με μηδενική πιθανότητα αλλά εξακολουθώ να ισχυρίζομαι πως είναι μη ρεαλιστική λύση για την Ελλάδα. Το χρέος είναι σε αγγλικό δίκαιο και ακόμα και να πάμε σε δραχμή δεν μπορούμε να το «κουρέψουμε». Η εσωτερική υποτίμηση έχει γίνει και η δραχμή θα πλήξει ακόμα περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα. Ύστερα υπάρχει και η πρακτική πλευρά που δυστυχώς πολλοί φωστήρες οικονομολόγοι αγνοούν. Δεν μπορείς να πας σε ασθενέστερο νόμισμα από ένα ισχυρότερο και το ισχυρότερο να εξακολουθεί να υπάρχει. Το μόνο που θα κανείς είναι να δημιουργήσεις την μεγαλύτερη «μαύρη» αγορά ευρώ στο κόσμο. Είναι οικονομική «αυτοκτονία».
Όσο αφορά το Βερολίνο θεωρώ πως αν η Ελλάδα αρχίσει μονομερείς ενέργειες ή δεν τηρήσει ένα ελάχιστο των συμπεφωνημένων τότε θα μας πληρώσουν για να φύγουμε. Και αυτό θα ήταν τραγικό. Ας μην ξεχνάμε πως μια έξοδος ενδέχεται να ωφελήσει πολλές άλλες χώρες.
3. Πόσο πιθανό είναι να δεχτεί η Ευρωζώνη μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα μπορούσε να γίνει αυτό δεκτό;
Το μόνο σίγουρο είναι πως θα γίνει μια αναδιάρθρωση. Δυστυχώς δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για αυτή διότι δεν είναι εύκολο να γίνει «κούρεμα» στην ονομαστική αξία του χρέους. Όποιος το ισχυρίζεται δεν έχει γνώση των εμποδίων τόσο σε χρηματοοικονομικό, πολιτικό όσο και νομικό επίπεδο. Το κάνει για εντυπωσιασμό. Το ελληνικό χρέος αν θέλουμε να το δούμε τεχνικά είναι εξυπηρετήσιμο με μερικές αλλαγές στο προφίλ αλλά το σημαντικότερο είναι να υπάρξει ανάπτυξη. Όσοι προτάσσουν την αναδιάρθρωση ως πανάκεια ή δεν έχουν ιδέα ή απλώς λαϊκίζουν. Αν υπολογίσουμε την καθαρά παρούσα αξία του ελληνικού χρέους είναι κοντά στο 80% του ΑΕΠ και όχι στο 170%.
Βασική προϋπόθεση για μια επιτυχή αναδιάρθρωση είναι να συμφωνήσουν όλα τα κόμματα σε μια ενιαία κοινή στρατηγική και να αφήσουν τους λεονταρισμούς. Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει αν αντιταχθεί σε μια ενωμένη Ελλάδα.
Θα ήταν ίσως καλύτερο να περιμέναμε να κάνουμε «κούρεμα» χρέους όταν θα το κάνουν και άλλες χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Τότε θα μπορούσαμε να το πετύχουμε μεγάλη μείωση.
3. Θα αλλάξει στάση ο ΣΥΡΙΖΑ και θα συμβιβαστεί με τους δανειστές; Θεωρείτε ότι είναι ανειλικρινής για το ενδεχόμενο εξόδου ή πιστεύετε ότι μπορεί να αναγκαστεί, έστω και χωρίς να το θέλει, να φύγει από την Ευρωζώνη;
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πει τα πάντα. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να εκτιμήσουμε τι θέλει, ποιος το θέλει και τι θα κάνει. Η σύγχυση προέρχεται από την σύγκρουση της ψηφοθηρίας με την λογική. Θεωρώ πως πολλοί μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν κατανοήσει ούτε την διαπραγματευτική θέση της Ελλάδος ούτε την γενικότερη ευρωπαϊκή στρατηγική. Και αυτό είναι ανησυχητικό. Προσφέρουν την αυτοκτονία ως μέσο λύτρωσης. Όμως ανάσταση έγινε μια φορά πριν από 2000 χρόνια και από τότε δεν έχουμε άλλα παραδείγματα.
Πάντως, η Ελλάδα δεν πρόκειται να φύγει χωρίς να το θέλει. Καμία ευρωπαϊκή χώρα ούτε η Γερμανία θα πάρει το ρίσκο να μας διώξει χωρίς λόγο. Αν όμως τους δώσουμε την ευκαιρία μπορεί να την αρπάξουν. Οι γεωπολιτικές συνθήκες μπορεί να είναι πολύ δυσμενέστερες για την Ελλάδα σε μερικούς μήνες και ένα στραβοπάτημα ενδέχεται να το πληρώσουμε ακριβά.
4. Αν η στάση του ΣΥΡΙΖΑ πρόκειται κι αυτή για “μπλόφα”, έχει το περιθώριο η Ελλάδα για κάτι τέτοιο; Μέχρι πότε της φτάνουν τα αποθέματα για τις καθημερινές λειτουργίες του κράτους με δεδομένο ότι έχει δανειακές υποχρεώσεις 22,5 δις. ευρώ το 2015 αλλά και τις εκροές καταθέσεων που αρχίζουν να εμφανίζονται στις ελληνικές τράπεζες;
Δεν νομίζω ότι είναι μπλόφα. Απλά άγνοια κινδύνου και σκοπιμότητα. Η ανακυβίστηση πρέπει να γίνει σύντομα διότι τα έσοδα του προϋπολογισμού μειώνονται λόγω της αβεβαιότητας και μετά το Μάιο θα έχουμε ταμειακά προβλήματα. Οι καταθέσεις έχουν ήδη μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Το βασικό πρόβλημα θα είναι η χρηματοδότηση του ενεργητικού των τραπεζών σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε πιστωτική γραμμή ή σε πρόγραμμα. Τότε μιλάμε για εφιαλτικά σενάρια.
5. Η ανακοίνωση της ΕΚΤ ότι η ρευστότητα προς τις τράπεζες μπορεί να συνεχιστεί μόνο εάν η νέα κυβέρνηση συμφωνήσει με τους δανειστές και κλείσει τη συμφωνία για την πιστωτική γραμμή μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα; Τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά;
Η ΕΚΤ επαναλαμβάνει την πάγια θέση της Ευρώπης. Δεν θα υπάρξει στήριξη αν δεν τηρήσουμε τις βασικές συμφωνίες. Η Κύπρος ήταν το προοίμιο. Και εκεί είχαν προειδοποιήσει την πολιτική ηγεσία από νωρίς πως δεν θα κάνουν πίσω.
Οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα έχουν ακόμα χειρότερες μέρες αν δεν υπάρχει ρευστότητα στη αγορά. Οι τράπεζες είναι ήδη «ζόμπι» εδώ και χρόνια. Αν η ΕΚΤ δεν δέχεται πλέον τα ελληνικά ομόλογα τότε θα πάμε στον μηχανισμό επειγούσης αρωγής ρευστότητας (ELA) που είναι και πιο ακριβός και είναι ένα βήμα πριν την δραχμή.
6. Πότε μπορούμε να μιλάμε για επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές με αυτά τα δεδομένα; Τι είναι αυτό που θα μπορούσε να ρίξει τις αποδόσεις των ομολόγων;
Αν υπάρξει συναίνεση των κομμάτων για την πιστωτική γραμμή και τις μεταρρυθμίσεις τότε τα επιτόκια θα αποκλιμακωθούν πολύ γρήγορα. Όμως δεν πρόκειται να πέσουν σύντομα παρακάτω από αυτά που πληρώνουμε στους δανειστές. Εδώ να σημειώσω πως πληρώνουμε πολύ χαμηλά επιτόκια και σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε τοκογλυφικά. Για παράδειγμα στα διμερή πληρώνουμε euribor +0.5% στα δάνεια του EFSF έχουμε περίοδο χάριτος 10 ετών και κεφαλαιοποιούμε τους τόκους που είναι το κόστος του EFSF ενώ στα δάνεια του ΔΝΤ πληρώνουμε κάτι παραπάνω από 3%. Θα μπορούσαμε να πετύχουμε βελτίωση αλλά όχι μεγάλη.
7. Τι προβλέπετε για την επόμενη μέρα των εκλογών και πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η ελληνική πολιτική σκηνή;
Το πολιτικό πεδίο αλλάζει άρδην. Είτε νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ είτε η ΝΔ. Οι νέες πολιτικές δυνάμεις όπως το Ποτάμι είναι ουσιαστικά η γέφυρα προς το μέλλον. Αν νικήσει ο ΣΥΡΙΖΑ ή η ΝΔ μάλλον θα έχει προβλήματα βιωσιμότητας και τούμπαλιν. Η ανασυγκρότηση του κέντρου είναι το μεγάλο στοίχημα που πρέπει η Ελλάδα να κερδίσει. Πιστεύω πως το Ποτάμι θα παίξει καθοριστικό ρόλο σε αυτή την πορεία για αυτό και είμαι υποψήφιος του στην Β' Αθηνών.
8. Πώς βλέπετε μια πιθανή συνεργασία Ποταμιού – ΣΥΡΙΖΑ;
Το ζήτημα της συνεργασίας δεν αφορά μόνο το Ποτάμι αλλά όλους τους Έλληνες. Το γεγονός είναι πως χωρίς το πρώτο κόμμα, όποιο και να είναι αυτό δεν μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση. Υπάρχουν όμως προϋποθέσεις που πρέπει να συμφωνηθούν. Η παραμονή της Ελλάδος στην Ευρωζώνη ως ισότιμο μέλος είναι αδιαπραγμάτευτη. Δεν θέλουμε να πάμε σε λύσεις Κύπρου. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από συναίνεση και συνεργασία. Τα χρονικά περιθώρια λιγοστεύουν και δεν είμαι σίγουρος πως αυτό έχει γίνει αντιληπτό από όλους. Πρέπει να ψηφιστεί άμεσα πρόεδρος με ευρύτατη πλειοψηφία, πρέπει να συμφωνηθεί η πιστωτική γραμμή για να μπορούν οι τράπεζες να αντλήσουν ρευστότητα και τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να έχουν χρήματα, πρέπει να υπάρξει πρόγραμμα κοινωνικής αρωγής στις 400.000 οικογένειες που δεν έχουν εισόδημα.
